Η αυτοδιοίκηση, ο Καλλικράτης και ένας παραμυθάς

Του Σπύρου Τζόκα  Δημάρχου Καισαριανής

• Αναφορικά με το επίκαιρο θέμα του «Καλλικράτη» θα λέγαμε ότι παραμένει πάντα επιτακτική η ανάγκη για μια ενιαία, ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του κράτους και των αυτοδιοικητικών θεσμών. Να γίνει η Τ.Α. ουσιαστικός παράγοντας που συμβάλλει στην ισόρροπη ανάπτυξη με την αντιμετώπιση των τεράστιων ανισοτήτων που εμφανίζονται μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, να γίνει φορέας κοινωνικής και οικονομικής προόδου, φορέας ουσιαστικής κοινωνικής συμμετοχής, δημοκρατίας και διαφάνειας. Τα χαρακτηριστικά μιας τέτοιας μεταρρύθμισης θα πρέπει να είναι:

* Ακριβής κοστολόγηση & χρηματοδότηση των αρμοδιοτήτων της Τ.Α.
* Εξάλειψη της θλιβερής πραγματικότητας του δήμου - επαίτη.
* Κατάργηση του θεσμικού πλαισίου που προωθεί την ανταποδοτικότητα, την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση των δραστηριοτήτων της Τ.Α.
* Ισχυρός - λαϊκός - αποτελεσματικός δήμος.
* Συμμετοχή - άμεση δημοκρατία - αμεσότητα - εγγύτητα - επικουρικότητα και όχι αποξένωση των πολιτών.
* Η αποκέντρωση με την έννοια της πολιτικής δημοκρατίας, δηλαδή της συμμετοχής του πολίτη στις διαδικασίες συναπόφασης στη γειτονιά του και, συνεπώς, ενεργοποίησής του. Η έννοια δηλαδή των μικρών ανθρώπινων βάσεων, όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις.
* Εθελούσιες συνενώσεις που θα προκύπτουν από τη λαϊκή βούληση.
* Η ενίσχυση των θεσμών λαϊκής συμμετοχής, ελέγχου & λογοδοσίας των τοπικών αρχών.
* Η καθιέρωση της απλής αναλογικής για την αντίστοιχη των οργάνων της αυτοδιοίκησης με τη λαϊκή βούληση.
* Οι αναγκαίες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της, για να ξεπεραστούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια και οι έλεγχοι σκοπιμότητας των αποφάσεών της, να καταργηθούν όλοι οι νόμοι και ρυθμίσεις που προωθούν τη λογική της ανταποδοτικότητας, της πρόσθετης φορολογικής επιβάρυνσης των πολιτών, της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών της, την καθιέρωση της απλής αναλογικής, την ενίσχυση της λαϊκής συμμετοχής, ελέγχου και λογοδοσίας.

•  Ο Καλλικράτης έρχεται να συμπληρώσει τον Καποδίστρια 1 και να αλλοιώσει την πεμπτουσία της Τ.Α., την άμεση δημοκρατία, τη λαϊκή συμμετοχή και, συνεπώς, τη λαϊκή εξουσία. Η Τ.Α. δεν έχει ανάγκη τέτοιων θολών και μηχανιστικών συνενώσεων, επειδή μετατρέπεται σε γραφειοκρατικό μηχανισμό ή μικρό κράτος, απρόσωπο και απόμακρο από τον πολίτη. Με τις επιχειρούμενες συνενώσεις καταστρατηγούνται οι έννοιες της άμεσης δημοκρατίας, της συμμετοχής και της αμεσότητας.

Ενισχύεται και σε τοπικό επίπεδο η έννοια της πολιτικής αλλοτρίωσης, η απομάκρυνση και η αποξένωση των πολιτών από την εξουσία. Δημιουργούνται διάφορα κρατίδια, τα οποία προκαλούν έναν έντονο συγκεντρωτισμό και απομακρύνουν τον πολίτη από τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Συμπερασματικά, στο προωθούμενο σχέδιο Καλλικράτης υπάρχει σαφές πρόβλημα στην αρχή της αντιπροσωπευτικότητας, της συλλογικότητας και της πολιτικής δημοκρατίας.

•  Είναι προφανές ότι το περιεχόμενο αυτής της μεταρρύθμισης στοχεύει στον μεγαλύτερο έλεγχο της τοπικής αυτοδιοίκησης από τα κυρίαρχα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, είναι ενταγμένο στο σύμφωνο σταθερότητας και υπηρετεί τον νεοφιλελευθερισμό. Συγκεκριμένα από την προσεκτική ανάγνωση του σχεδίου μπορεί κάποιος να παρατηρήσει: Την περαιτέρω εμπορευματοποίηση δημόσιων ή δημοτικών κοινωνικών υπηρεσιών (παιδείας - υγείας - πρόνοιας) μέσω της " αποκέντρωσης" και της εξάρτησής τους από το τοπικό φορολογικό βάρος.

Την εφαρμογή αντεργατικής αντιλαϊκής γενικότερα "αναπτυξιακής" πολιτικής στην Περιφέρεια με κριτήριο την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου, η οποία θα οδηγήσει σε παραπέρα τοπική ανισομετρία και ταξική ανισότητα. Την υποκριτική "φιλανθρωπική" διαχείριση κάποιων ακραίων κοινωνικών προβλημάτων από την Τ.Α., αντί της αντιμετώπισης των κοινωνικών αναγκών με ενιαία κρατική παροχή και ευθύνη.

•  Η αντίσταση και αντίδραση δημάρχων, Δημοτικών Συμβουλίων και γενικότερα των αυτοδιοικητικών έχει προοπτική και αποτέλεσμα εφόσον είναι πολιτική απόρριψης της φιλοσοφίας που εκφράζεται μέσα από τον Καλλικράτη, ανεξάρτητα από τον κυβερνητικό εκφραστή της και δεν περιορίζεται στενά στα γεωγραφικά όρια, στην έδρα του δήμου, στις τυχόν ή μη συνενώσεις.

Οι διορθωτικές παρεμβάσεις, οι ενοχικές στάσεις και η δήθεν επιχειρηματολογία ότι αυτά έχει αποφασίσει η Τ.Α. είναι προφάσεις που υποβοηθούν τις πολιτικές αυτές. Επειδή η αριστερά υποστηρίζει και καλά κάνει την αιρετή περιφέρεια, τους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης και τη διοικητική μεταρρύθμιση, δεν σημαίνει ότι υποστηρίζει ή πρέπει να υποστηρίξει και το σχέδιο αυτό. Το παραμύθι τελειώνει εδώ.