Του Γιώργου Σπηλιώτη
Με αφορμή την παράσταση «Η μικρή μας πόλη» στο ανοικτό θέατρο του Σοφικού ( 8-9-2022) του Κορινθιακού Θεάτρου « Βασίλης Ρώτας» αναζήτησα πληροφορίες για τη σχέση που είχε ο συγγραφέας Βασίλης Ρώτας με το Σοφικό ( πέραν συζητήσεων της μητέρας μου με τις φίλες της «.. αυτή ήταν του Ρώτα..» επώνυμο που με ξένιζε γιατί έχει εξαφανισθεί από το Σοφικό) .
Ο παππούς του Δημήτριος Ρώτας γεννήθηκε στο Σοφικό το 1816 . Υπηρέτησε στα Δημοτικά Σχολεία Κορινθίας: Σοφικού 1849, 1865, 1875-1879, Δήμου Πελλήνης 1858, Αθικίων 1859-1863, Αγγελοκάστρου 1864, I866, 1872- 1875, Αγίου Βασιλείου 1871, Καμαρίου 1879, ΄Ασσου 1880-1883.
Ο πατέρας του Παναγιώτης Ρώτας γεννήθηκε στο Σοφικό το 1852 , σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ,και ήταν ο αγαπημένος γιατρός όλης της μεσόγειας Κορινθίας , από το Σοφικό ως την Ισθμία , τα Εξαμίλια , τα Αθίκια , την Κλένια , το Στεφάνι , Τον Αη Βασίλη , την Παλαιά Κόρινθο περιζήτητος για τις γνώσεις του, την καλωσύνη του και την αγάπη του για τους πάσχοντες αγρότες της περιοχής . Έμενε στην Κόρινθο και μετά την καταστροφή από πυρκαϊά του σπιτιού του , εγκαταστάθηκε στο Χιλιομόδι. Παντρεύτηκε στις 6-11-1882 την Μαριγώ Παναγιώτη Κούστα και απέκτησε πέντε παιδιά τον Γεώργιο , τον Κωνσταντίνο , την Ελένη, τη Θάλεια ( σπούδασε νομικά και ασχολήθηκε με την ποίηση και την οικονομία, «Η γυναίκα ως παράγων της Οικονομίας" ) και τον Βασίλη ,( 1889-1977) όπως γράφει ο ίδιος στο ημερολόγιο του γεννήθηκε στο Χιλιομόδι «.. 1889 Μάης 5 Σάββατο ( με το ημερολόγιο μας τότε 23 Απρίλη , γιορτή του Αγ Γιωργιού) , ξημερώματα γεννήθηκα , στο Χιλιομόδι στο σπίτι του Κατσιμπούλα , ανώγειο με δυο δωμάτια , το ένα ανατολικό , μεγάλο αεράτο με μπαλκόνι , το άλλο μικρότερο με τζάκι..» [ Βίος και Πολιτεία του Βασίλη Ρώτα, Αθήνα 1980 σελ. 8] .
Τελείωσε το Γυμνάσιο στη Κόρινθο , γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών , στρατεύθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους , πολέμησε γενναία, τραυματίσθηκε , παρασημοφορήθηκε και έγινε αξιωματικός και μονιμοποιήθηκε στον Ελληνικό Στρατό.
Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918), η προδοσία του βασιλιά Κωνσταντίνου, τον παραδίδει στους Γερμανούς, μαζί με ολόκληρη τη δύναμη του Α' Σώματος Στρατού, όπου υπηρετούσε σαν Ταγματάρχης. Έτσι ο Ρώτας, σύρθηκε αιχμάλωτος στη Γερμανία, μαζί με τους συμπολεμιστές του. Εκεί σαν φανατικός Βενιζελικός κλείσθηκε στις φυλακές του Γκέρλιτς, (η σημερινή Πολωνική πόλη Ζγκοζελέτς).
Αφέθηκε ελεύθερος με τη λήξη του πολέμου. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, η Πολιτεία, του αναγνώρισε τις υπηρεσίες του, την αξία του και τη μόρφωσή του. Στάλθηκε στρατιωτικός ακόλουθος σε διάφορες Πρεσβείες μας στην Ευρώπη με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη. Τέλος τέθηκε σε τιμητική αποστρατεία το 1930 με το βαθμό του συνταγματάρχη.
Στην κατοχή ο Ρώτας, αν και λίγο προχωρημένης ηλικίας, φλογερός πατριώτης και αγωνιστής της λεφτεριάς, καθώς ήταν, ανέβηκε στο βουνό αντάρτης στον ΕΛΑΣ. Εκεί, μαζί με τον Γερ. Σταύρου, οργάνωσαν θίασο, με αντάρτες και αντάρτισσες κι έδιναν παραστάσεις στα χωριά της Ρούμελης, για ψυχαγωγία και τόνωση ανταρτών και χωρικών.
΄Ηταν ο εμπνευσμένος αγωνιστής που πάλευε για τη λεφτεριά κρατώντας στο χέρι του όχι μόνο το τουφέκι αλλά και την πέννα του . Πέθανε το 1977 στη Ν. Μάκρη Αττικής . Τέκνα του ήταν ο Ρένος –Παναγιώτης ιατρός και η Μαρούλα απεβ. 1996
Το έργο του περιλαμβάνει Μελέτες , μεταφράσεις ξένων θεατρικών συγγραφέων( Σαίξπηρ) , παιδικά , ποιητικές συλλογές κριτικές επιφυλλίδες και θεατρικά όπως: Δράματα, «Να ζει το Μεσολόγγι» (1928), «Ρήγας Βελεστινλής» (1938), «Ελληνικά Νειάτα» (1946), Κωμωδίες «Το πιάνο» (1943), «Γραμματιζούμενοι» (1953), «Παραμύθι της Ανέμης» (1953), το ιστορικό έργο «Κολοκοτρώνης» και τα «Καραγκιόζικα» (1956). Επίσης έγραψε θεατρικά έργα που δεν δημοσιεύτηκαν αλλά παίχτηκαν στο θέατρο «Ο Ζυγός τρελαίνεται» (κωμωδία 1930), «Γάμος παρά τρίχα» (κωμωδία 1930), «Καθένας με την τρέλα του» (κωμωδία 1949). Έγραφε με το ψευδώνυμο Βασίλης Κορίνθιος
Τα στοιχεία αναζήτησα κυρίως στο έργο των Ξενοφ. και Ζωής Ηλία « Ο τέως Δήμος Κλεωνών Κορινθίας»