Σύμβολο ειρήνης, σοφίας, γονιμότητας, ευημερίας, ευφορίας, τύχης, νίκης. Κανένα καρποφόρο δέντρο στον τόπο μας δεν υμνήθηκε, δε ζωγραφίστηκε, δεν τραγουδήθηκε όσο το λιόδεντρο. Αυτό το δέντρο που αγαπάει τη θάλασσα και το μεσογειακό ήλιο, μεγαλώνει ακόμα και σε άγονα & πετρώδη εδάφη και αντέχει σε συνθήκες ανομβρίας και δυνατών ανέμων.
Τέλος Οκτώβρη και για δεύτερη φορά βρεθήκαμε στη Περαχώρα, εθελοντές εργάτες για το λιομάζεμα και παράλληλα παρατηρητές και θαυμαστές του φυσικού κάλλους του υπέροχου αυτού τόπου, (συνεχίζοντας το φωτογραφικό project του 2019 ) . Η φετινή χρονιά δεν φαίνεται να ειναι ιδιαίτερα παραγωγική,λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων, έτσι ο καρπός δεν θα αποδώσει τα μέγιστα. Ένα ακόμα πρόβλημα που υπάρχει γενικότερα ειναι η έλλειψη εργατικών χεριων και συνεργείων για την συγκομιδή.
Ιδιαίτερα εντυπωσιάστηκα φέτος, από τον μεγάλο αριθμό υπεραιωνόβιων δέντρων που συναντήσαμε και θέλησα έτσι να κάνω μια μικρή έρευνα για το θέμα, θέλοντας να προσδιορίσω την "ηλικίας" τους.
Με πηγή τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) διαβάζουμε για την ηλικία των ελαιοδέντρων: "Αρκετά δένδρα λόγω του
μεγέθους, του σχήματος η άλλων χαραχτηριστικών τους φανερώνουν ότι
έχουν μια πολύ μεγάλη διάρκεια ζωή η οποία φαίνεται ότι προσμετράται
όχι μόνο σε αιώνες αλλά σε χιλιετηρίδες. Γιαυτό και οι όροι αιωνόβια η
χιλιόχρονα που αναφέρονται σε διάφορα κείμενα δεν αποτελούν απλά
σχήματα λόγου.
Η πολύ μεγάλη, απροσδιόριστης διάρκειας, ζωή του
ελαιοδένδρου αποτελεί μια σαφή ιδιαιτερότητα του σε σχέση τόσο με άλλα
καρποφόρα άλλα και δασικά δένδρα. Καίτοι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα
στοιχεία είναι φανερό ότι αρκετά από τα σήμερα υπάρχοντα ελαιόδενδρα
πρέπει να έχουν διάρκεια ζωής κάποιων χιλιάδων ετών.
Ο
προσδιορισμός της ηλικίας των πολύ παλαιών δένδρων ( Λυριτζής, 1994)
είναι συχνά πολύ δύσκολος γιατί δεν διατηρούν πλήρες το ξύλο του
κεντρικού κορμού τους. Έτσι σύγχρονες μέθοδοι δύσκολα μπορούν να έχουν
εφαρμογή για τον προσδιορισμό της ηλικίας τους. Αλλά και η κλασσική
μέθοδος που βασίζεται στον αριθμό των ετήσιων δακτυλίων παρουσιάζει
αρκετές δυσκολίες εφαρμογής λόγω της ιδιάζουσας οργάνωσης του κορμού του
δένδρου όπως περιγράφηκε προηγούμενα.
Μια χονδρική προσέγγιση της
ηλικίας παλαιών ελαιοδέντρων μπορεί να γίνει με βάση τα στοιχεία της
περιμέτρου ή της μέγιστης ακτίνας του κεντρικού συμπαγούς κορμού, μετά
από προσδιορισμό του μέσου ετήσιου ρυθμού ακτινικής ανάπτυξης του
ελαιοδένδρου
Ο ρυθμός αυτός διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία,
αλλά και τις εδαφοκλιματικές και θρεπτικές συνθήκες που υπήρχαν στην
περιοχή του δένδρου κατά την διάρκεια της ζωής του και μπορεί να
κυμαίνεται γενικά από 0-3mm/έτος αναλόγως των συνθηκών, συνήθως όμως
βρίσκεται μεταξύ 0,5 – 1,5 mm/έτος.
Επομένως κορμός με μέγιστη
ακτίνα R= 120 cm και μέσο ρυθμό ακτινικής αύξησης r=0,8mm/ετος θα έχει
ηλικία Τ= R/r =1200:0.8=1500 ετών. Βέβαια ο προσδιορισμός της ακτίνας
του κορμού είναι αρκετά δύσκολος αφού ο κορμός παλαιών δένδρων εκτός του
ότι συνήθως είναι κοίλος είναι και ασύμμετρα αναπτυγμένος και η νοητή
εγκάρσια τομή στο σημείο της μέτρησης ακανόνιστη. Εξέταση τομών σε
κορμούς και βραχίονες δείχνει ότι το σχήμα τους ελάχιστες φορές είναι
συμμετρικό, ενώ αρκετές φορές είναι εκκεντρικό ή και πολυκεντρικό.
Γιαυτό η εκτίμηση της ηλικίας απαιτεί γνώσεις της φυσιολογίας, του
τρόπου ανάπτυξης των δένδρων αλλά και των κλιματικών συνθηκών της
περιοχής σε μακρά σειρά ετών."
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, οι ελιές αυτές που έχουμε φωτογραφήσει θεωρείται ότι πρέπει να ειναι ηλικίας 500- 800 ετών! ΟΙ περισσότερες βρίσκονται δίπλα στην επαρχιακή οδό Περαχώρας - Λίμνη Βουλιαγμένης.
