Τέλος του Οκτώβρη και ο καιρός δεν θυμίζει καθόλου Φθινόπωρο, μάλλον μια δροσερή καλοκαιρινή ημέρα. Οι συνθήκες είναι ιδανικές για μια επίσκεψη στον Ναό του Επικουρίου Απόλλωνα στη Φιγαλία, που προγραμματίζαμε αρκετό καιρό πριν να την κάνουμε.
Ξεκινήσαμε από Κόρφο και μέσω του Α/Δ Κορίνθου -Τριπόλεως, βγήκαμε στη Μεγαλόπολη, Καστανοχώρι, Λύκαιο, Νέδα, Αμπελιώνα και καταλήξαμε στον αρχαιολογικό χώρο Βάσσες όπου σε υψόμετρο 1130 μέτρων βρίσκεται ο Ναός. Η διαδρομή που επίλεξε ο google από Μεγαλόπολη ως τον Αμπελιώνα ήταν βέβαια πιο κοντινή σε χιλιόμετρα, ήταν όμως άσχημο το οδικό δίκτυο με πολλές στροφές, με κομμάτια χωματόδρομου και δεν θα την συνιστούσα.
Ο ναός είναι αφιερωμένος στον θεό Απόλλωνα, η ανέγερσή του τοποθετείται στο 420-400 π.Χ. και αρχιτέκτονάς του θεωρείται ο Ικτίνος. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της αρχαίας Ελλάδας και έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Για την προστασία του από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες έχει κατασκευαστεί ειδικό στέγαστρο, που καλύπτει όλο τον ναό, έτσι μόλις μπαίνεις στο εσωτερικό από ένα μικρό άνοιγμα, μένεις άναυδος από την ομορφιά του. Οι κολώνες ψηλές και εντυπωσιακές, η ατμόσφαιρα γαλήνια και μυστικιστική. Περπατώντας γύρω από τον ναό θαυμάζεις την αρχιτεκτονική του, που συνδυάζει στοιχεία των τριών αρχιτεκτονικών ρυθμών της αρχαιότητας. Οι κολώνες κατασκευασμένες από ανοιχτόχρωμο τοπικό ασβεστόλιθο, είναι διατεταγμένες σε τέσσερις σειρές, 15 στη μεγάλη πλευρά και 6 στη μικρή, ενώ η κορυφή τους είναι διακοσμημένη με ιωνικά κιονόκρανα.
Να τι γράφει για τον Επικούριο Απόλλωνα ο Νίκος Καζαντζάκης ( 1883- 1957), στο τελευταίο βιβλίο του « Αναφορά στον Γκρέκο» σ. 196-198. κεφ. ΙΖ, εκδ. Ελένη Καζαντζάκη, 6η έκδοση, Αθήνα.
"Ύστερα από λίγες μέρες χάρηκα ένα άλλο τοπίο: Περνάς ένα ξεροπόταμο ισκιωμένο με πλατάνια, λουλουδισμένο με λυγαριές, ανεβαίνεις ένα αυστηρό βουνό, μοσκομυρισμένο με θρούμπα και θυμάρι, χωρίς χωριό, χωρίς ανθρώπους, χωρίς κατσίκες και πρόβατα, έρημο. Και ξάφνου σ` ένα απογύρισμα του βουνού, υψώνεται αναπάντεχα μπροστά σου ο ξακουστός ναός του Απόλλωνα στις Βάσες, στην καρδιά της Πελοπόννησος. Ευτύς ως τον αντικρίσεις, καμωμένος όπως είναι με τις ίδιες γκρίζες πέτρες του βουνού, νιώθεις τη βαθιάν ανταπόκριση του τοπίου και του ναού. Σαν ένα κομμάτι του βουνού, πέτρα από την πέτρα του, φαντάζει ο ναός, αξεχώριστα σφηνωμένος ανάμεσα στους βράχους, βράχος κι αυτός, μα βράχος που πέρασε από πάνω του το πνέμα. Έτσι πελεκημένες και τοποθετημένες οι κολόνες τούτες του ναού εκφράζουν την ουσία όλης ετούτης της βουνίσιας αυστηρότητας κι ερημίας. Θαρρείς πως είναι η κεφαλή του τοπίου, η ιερή γυροτραφισμένη περιοχή, όπου μέσα προφυλαγμένος αγρυπνάει ο νους του. "